Zijn jou bijzondere verschijningsvormen van bomen wel eens opgevallen?
De tuinen staan tegenwoordig vol met leibomen, kubusbomen, bolbomen en allerlei andere aparte onnatuurlijke vormen. Niks mis mee, de handel moet ook wat. Ook in de natuur zijn er afwijkende vormen te zien. Interessant om dat eens onder de loep te nemen. Hoe ontstaan zulke vormen en hoe herken je een aparte vorm.
In de natuur bestaat een boom doorgaans uit een hoofdstam (de spil) waaraan weer zijtakken ontstaan. De eigenschappen van een boom bepalen onder meer de grootte van een boom. De grootste bomen zijn bomen van de eerste grootte (vanaf 20 meter of hoger). Voorbeelden hiervan zijn de zomereik, de paardenkastanje en de beuk. Een ander kenmerk is de vorm van een boom, ook wel habitus of silhouet genoemd. Dit is goed te zien wanneer een boom solitair staat. Dan verkrijgt de boom zijn natuurlijke verschijningsvorm. Vormen van bomen gaan ook samen met een bepaalde takkenstructuur. Een zomereik heeft bijvoorbeeld zware zijtakken, heel anders dan de lichtere zijtakken van een berk.
Afwijkende vormen ontstaan door toeval of door een natuurlijke verandering. Vaak heeft de omgeving van de boom invloed op de groeiwijze. Een groeiwijze die iedereen wel kent is de knotwilg. Een niet weg te denken vorm langs ‘s heren wegen. Het voelt nostalgisch aan. De wilg laat zich heel gemakkelijk snoeien en reageert daar goed op met elk jaar weer scheuten van wel 4 of 5 meter.
Wanneer de omgeving invloed heeft op de groeiwijze kan dit gevolgen hebben voor bijvoorbeeld de grootte van een boom. Bij zandverstuivingen kun je de zogenaamde zandeiken tegenkomen. Eiken die een gedrongen groei hebben en nog bij lange na niet de helft van de normale hoogte bereiken. De scheutgroei van een takje is vaak maar 1 of 2 cm per jaar. De voedingsbodem bestaat bijna helemaal uit puur zand wat de opname van water en voedingsstoffen belemmerd.
Een ander natuurlijke vorm is de meerstammige boom. Wanneer de hoofdstam wegvalt in het begin van de ontwikkeling, is de kans groot dat meerdere scheuten gelijkmatig omhoog groeien. Er ontstaat dan geen hoofdstam maar meerdere gelijkwaardige hoofdtakken. Soms ontstaat dit ook doordat er meerdere zaden vlak naast elkaar tegelijk ontkiemen. Een mooi voorbeeld hiervan is de 7-stammige zomereik op de natuurbegraafplaats Landgoed Mookerheide die op de foto staat.
Bomen fungeren als markeerpunten in het landschap. Bomen langs de weg staan er niet voor niks. De bestuurder kan aan de bomenrij zien hoe de weg verder loopt. De 7-stammige eik, op de natuurbegraafplaats Landgoed Mookerheide is daar een markant punt op de begraafplaats. Het markeert de doorgaande laan op de natuurbegraafplaats. Wanneer je er langsloopt hou je vanzelf even in en bewonder je de plek met zijn schoonheid en de boom. Onder deze boom zijn (helaas) geen graven beschikbaar. De wortels zouden teveel beschadigd worden door de graafwerkzaamheden.
Bij een uitvaart markeren wij het einde van een leven, herdenken we de liefde en openen we een weg naar een nieuw leven. Het helpt veel nabestaanden om na een overlijden nog iets voor iemand te doen. Het zijn rituelen waar een nabestaande liefde en kracht uit put. Een symbool kan hierbij waardevol zijn. Denk bijvoorbeeld aan een bloemstuk met bloemen uit de tuin van de overledene. Meer informatie over het gebruik van rituelen en symbolen treft u aan op de vernieuwde website van Natuurlijk Afscheid.